Skutki obniżenia wieku emerytalnego przez PiS. Wpływ na liczbę: pracujących, emerytów oraz bezrobotnych. List do akcjonariuszy lipiec 2019

Dzisiaj bardzo smutna analiza 😢😢😢 Właśnie rozpoczął się realizować scenariusz polskiego tsunami demograficznego o którym piszę na blogu już od kilkunastu lat 😢😢😢. Dodatkowo analizuję skutki obniżenia wieku emerytalnego przez PiS. Sporo danych i wykresów. Zapraszam na moje najnowsze przemyślenia.

Poniżej przygotowałem dla Ciebie grafikę obrazującą jak przez kilkanaście lat rosła w Polsce liczba emerytów. Czerwona linia to moment obniżenia wieku emerytalnego:

Źródło: opracowanie własne dane ZUS

Tutaj te same dane obrazujące jak historycznie rosła liczba emerytów w skali roku. Innymi słowy o ile setek tysięcy spadała lub rosła liczba emerytów rok do roku.

Źródło: opracowanie własne dane ZUS

Skutki obniżenia wieku emerytalnego przez PiS: długi termin

Poniżej wykres pokazujący, że w 2014 rok na każde sto osób w wieku 15-64 przypadało około dwadzieścia osób w wieku 65 lat i więcej. Współczynnik ten rośnie i w 2050 roku jest to już trzy razy więcej! czyli około sześćdziesięciu emerytów na każde sto osób w wieku 15-64 lata:

Jeżeli kogoś interesuje dokładna definicja co widzimy na powyższym wykresie, poniżej wrzuciłem jej skan z GUSu:

Ciekawe? Kliknij i postaw mi wirtualną kawę :) Z góry dzięki!

Skutki obniżenia wieku emerytalnego przez PiS: obecna piramida demograficzna Polski

Teraz rzućmy okiem jak obecnie wygląda piramida demograficzna Polski. Dane z 2018 roku:

Co powyżej zaznaczyłem? To jest to co od wielu lat piszę na blogu:

1. Na emeryturę przechodzi właśnie powojenny wyż demograficzny: górna czerwona ramka (około 500 tys. osób w roczniku)
2. Za jakiś czas zacznie przechodzić na emeryturę wyż lat stanu wojennego: druga czerwona ramka (około 700 tys. osób w roczniku)
3. Na rynek pracy w tym samym czasie wchodzi/wejdzie niż demograficzny urodzony w ostatnich latach/rodzący się w kolejnych (około 300/400 tys. osób w roczniku)

Na obecny powojenny wyż demograficzny pracuje liczny wyż stanu wojennego. Liczba emerytów rośnie. Nie ma jednak masakry bo równie liczny jest powojenny wyż demograficzny. Gorzej ma obecny wyż stanu wojennego bo kolejne urodzenia są już o ponad połowę niższe.

Co z tego wynika? Najlepiej oddaje to komentarz jednego z moich czytelników z Facebooka (dziękuję Tomku!):

Trzeba myśleć, aby w czasie emerytury nie musieć żyć za 800PLN, koncepcja emerytury godnej przeżycia przemija i obecni 30latkowie powinni wziąć sobie to głęboko do serca.

Skutki obniżenia wieku emerytalnego przez PiS: spada liczba pracujących

Jak widzimy powyżej liczba emerytów rośnie i będzie rosła. Najgorsze jest jednak to, że również zaczęła ostatnio spadać liczba pracujących. Skoro więcej osób idzie na emeryturę to mniej musi pracować.  A wiemy z case study Japonii (wrzuciłem w linkach dodatkowych), że dynamika rozwoju gospodarczego zależy wprost od liczby pracujących osób.

Poniżej najszersza miara jaką publikuje GUS dla liczby osób pracujących w Polsce:

Jak widzimy powyżej liczba osób pracujących spada od momentu obniżenia wieku emerytalnego. A przecież za nami bardzo dobry okres pod względem dynamiki PKB. I pomimo tego liczba osób pracujących spada. Strach pomyśleć co może się wydarzyć w momencie kryzysu gospodarczego na świecie.

Skutki obniżenia wieku emerytalnego przez PiS: za nami najlepsze czasy pod względem demografii/sytuacji ZUS

W ten sposób właśnie skończył się najlepszy czas pod względem demografii Polski/liczby osób w wieku produkcyjnym. Ostatnie kilkanaście lat to ciągły wzrost liczby osób pracujących spowodowany demografią/powiększającą się liczbą osób w wieku produkcyjnym.

Pracowały dwa wyże demograficzne. Powojenny i stanu wojennego. W efekcie liczba osób pracujących mocno wzrosła z około 13 mln osób do ponad 16 mln. Co daje wzrost około 25% i aż około 3,5 mln osób (+ ile osób jeszcze wyjechało):

Liczba pracujących na jednego emeryta w Polsce

W efekcie sytuacja ZUS też była całkiem dobra bo wpływy do ZUS zwiększały się. Przybywało emerytów ale pracowało coraz więcej osób. Dzięki temu, przez lata, wskaźnik liczba pracujących na jednego emeryta utrzymywał się na poziomie 3,1/3,2. Jednak po obniżeniu wieku emerytalnego wskaźnik ten zaczął ostro spadać. Obecnie wynosi już około 2,8 i będzie tylko gorzej:

Jednocześnie rosły też mocno nominalnie wynagrodzenia bo dynamika PKB również była relatywnie dobra. Ostatnie lata jest to związane z rozkręcającym się cyklem dziesięcioletnim na rynku pracy i w gospodarce:

Kolejne lata nie będą już jednak pod wpływem tych sprzyjających czynników. Weźmy też pod uwagę kończące się środki z UE.

Skutki obniżenia wieku emerytalnego przez PiS: w konsekwencji likwidacja OFE, zniesienie 30-krotności ZUS oraz podniesienie płacy minimalnej

Jeżeli ktoś dziwi się dlaczego PiS ostatecznie likwiduje OFE. Tak ostro podnosi płacę minimalną zamiast np. obniżyć podatki/składki tym najmniej zarabiającym. Czy też dlaczego zniósł 30 krotność ZUS od stycznia 2020 roku. PiS zdaje sobie sprawę z konsekwencji obniżenia wieku emerytalnego. I po prostu potrzebuje zasypać dziurę. Działania te przekładają się na grube dziesiątki miliardy złotych wpływów do ZUS/budżetu państwa. Bez tego ZUS/budżet miałby spory problem w najbliższych latach.

Podnoszenie podatków/składek ZUS trwa bo obniżono wiek emerytalny. A to dopiero początek. Dziura z tego tytułu oraz niższa dynamika PKB dopiero ujawnią się z całą mocą w kolejnych latach.

Skutki obniżenia wieku emerytalnego przez PiS: zafałszowany obraz bezrobocia

Zobaczmy jeszcze jak obniżenie wieku emerytalnego wpłynęło na poziom bezrobocia w Polsce. Poniżej wskaźnik dotyczący liczby bezrobotnych publikowany przez GUS:

Natomiast poniżej te same dane zobrazowane jako poziom bezrobocia:

Normalnie liczba osób pracujących oraz bezrobotnych zachowuj się odwrotnie. To znaczy w momencie gdy ludzie tracą pracę, rośnie liczba bezrobotnych. Z kolei gdy ludzie znajdują pracę bezrobocie spada. Ostatnio mamy jednak przeciwną zależność. Liczba bezrobotnych spada a liczba pracujących zamiast rosnąć też spada.

Dlaczego? Osoby przechodzące na emeryturę przestają pracować, jeżeli pracują. Osoby, które nie mają pracy, jeżeli są zarejestrowane jako bezrobotne, wyrejestrowują się. Stąd efekt zwiększającej się liczby emerytów widzimy zarówno po stronie mniejszej liczby osób pracujących jak i równoczesnego spadku liczby bezrobotnych. Dlatego obecny wskaźnik bezrobocia jest zafałszowany.

Skutki obniżenia wieku emerytalnego przez PiS: o ile powinno być obecnie wyższe bezrobocie

Wiek emerytalny został podwyższony 1 stycznia 2013 roku. Obniżony na jesieni 2017 roku. W momencie obniżenia wiek emerytalny wynosił już trochę ponad 66 lat dla mężczyzn oraz trochę ponad 61 lat dla kobiet. I nagle na jesieni 2017 osoby w wieku 66 lat oraz 61 lat mogły przejść na emeryturę. Poniżej przygotowałem grafikę obrazującą jak w ciągu roku spadała liczba bezrobotnych względem roku poprzedniego. Dla roku 2016 był to rok 2015. Dla roku 2017 był to rok 2016. Dane są w tysiącach:

Jak czytać powyższy wykres? Na przykład dla zielonej linii mamy spadek liczby bezrobotnych w  kwietniu 2016 o około minus 80 tysięcy względem roku 2015. I tak dalej. Z kolei czerwona linia to zmiana liczby bezrobotnych w roku 2017. Na przykład w kwietniu liczba bezrobotnych spadła już tylko o około minus 70 tysięcy w skali roku. I znowu tak samo patrzymy dalej.

Porównując rok 2017 względem roku 2016 widać wyraźnie, że liczba bezrobotnych w skali roku spadała miesiąc w miesiąc o wiele mniej. Różnica wynosiła średnio około 15 tysięcy bezrobotnych. Wszystko nagle odwróciło się na jesieni 2017 roku w momencie obniżenia wieku emerytalnego. Czerwona linia nagle przechodzi pod zieloną pomimo tego, że powinna być powyżej zielonej. Gdyby nie obniżenie wieku emerytalnego zmiana liczby zarejestrowanych bezrobotnych przebiegałaby mniej więcej tak jak zaznaczyłem niebieską linią:

Patrząc na przestrzeń pomiędzy linią zieloną i niebieską otrzymujemy wynik w wysokości około 100 tysięcy osób. To pokazuje jak spadła liczba bezrobotnych z powodu obniżenia wieku emerytalnego. Ten efekt był kontynuowany w roku 2018/2019. Powinniśmy więc skorygować obecny poziom bezrobotnych o nowych emerytów z powojennego wyżu demograficznego. Innymi słowy wskaźnik bezrobocia powinien być relatywnie wyższy od jesieni roku 2017. W konsekwencji na wykresie powinniśmy zobaczyć to co widzieliśmy w roku 1999 oraz 2009. Zakręcenie wskaźnika bezrobocia do góry.

Skutki obniżenia wieku emerytalnego przez PiS: ilu emerytów pracuje

Na zakończenie zobaczmy jeszcze na jeden wskaźnik. PiS argumentował, że można bez problemu obniżyć wiek emerytalny bo ludzie i tak będą dalej pracowali. Ja wtedy pisałem Wam, że niestety w Polsce mało kto pracuje po przejściu na emeryturę na co wskazywały dane GUS. Niestety nic się tutaj nie zmieniło a nawet jest ostatnio gorzej. Poniżej dane obrazujące ile procent emerytów pracuje po osiągnięciu wieku emerytalnego:

Skutki obniżenia wieku emerytalnego przez PiS: podsumowanie

No cóż. Tak jak napisałem na początku wpisu. Nie myślałem że to tak szybko nastąpi. A jednak czas szybko płynie. Właśnie rozpoczął się realizować scenariusz o którym piszę na moim blogu już od kilkunastu lat.

Warto podkreślić, że to jest jak kula śniegowa. Skutki starzenia się społeczeństwa/obniżenia wieku emerytalnego nie są odczuwalne z całą mocą od razu. Tylko będą narastały z roku na rok.