Kryzys w 2020 roku: za nami szczyt cyklu dziesięcioletniego na rynku pracy i w polskiej gospodarce.

Dokładnie rok temu zrobiłem ostatnią aktualizację na temat cyklu dziesięcioletniego. Pisałem między innymi, że mamy szczyt cyklu dziesięcioletniego. Przez co rok 2019 będzie dla wielu osób/branż rynkiem pracownika. A bezrobocie będzie nadal bardzo niskie. Teza z poprzedniej analizy ładnie się zrealizowała. Dane o bezrobociu na koniec października 2019 to zaledwie 5,1%. Przyszedł więc czas na aktualizację analizy. Tym bardziej, że z każdej strony słyszymy, że będzie kryzys w 2020 roku. Zobaczmy więc co tym razem mówi nam cykl dziesięcioletni oraz napływające dane z gospodarki.

To jest wpis z serii edukacyjnej:
„Cykl dziesięcioletni w polskiej gospodarce i na rynku pracy”

Uwaga: Jeżeli jesteś tutaj nowy/nowa, warto, przed przeczytaniem tego wpisu, zapoznać się z analizami oraz komentarzami moimi oraz moich czytelników na temat mojego odkrycia w zakresie cyklu dziesięcioletniego. Zgodnie z sugestiami czytelników nie wrzucam pełnego zakresu powyższego cyklu tutaj ale na końcu tego wpisu: aby zwiększyć przejrzystość/czytelność obecnej analizy. Szczególnie dla stałych czytelników moich spostrzeżeń bo już znają historyczne wpisy/koncepcję cyklu dziesięcioletniego.

Kryzys w 2020 roku: jak obecnie wygląda najnowszy cykl dziesięcioletni

Rozpocznijmy od najnowszego wykresu cyklu dziesięcioletniego. Uwaga: najnowsze dane ministerstwa pracy za październik 2019 roku. Obecnie wskaźnik bezrobocia wygląda więc tak:

Tak z kolei wyglądają ostatnie, już 4 cykle dziesięcioletnie. Po raz pierwszy wrzuciłem na wykres najnowszy cykl, który rozpoczął się około 2018 roku:

Tutaj te same dane ale obrazujące o ile punktów procentowych wskaźnik bezrobocia spada lub rośnie w ciągu roku:

Kryzys w 2020 roku: zależność pomiędzy wskaźnikiem PMI a dynamiką PKB

Oczywiście każdy zastanawia się co będzie dalej. Tym bardziej, że rynek pracy do tej pory był bardzo silny. A obecny cykl jest najsilniejszy pośród 4 ostatnich cykli. Zobaczmy więc co może dalej dziać się z polską gospodarką/dynamiką PKB. Jednym ze wskaźników, który dobrze historycznie obrazował co dzieje się z polską gospodarką jest wskaźnik PMI. Oba wskaźniki wrzuciłem na wykresie poniżej.

Czerwonymi strzałkami zaznaczyłem okresy gdy PMI Polska spadał mocno poniżej 50 punktów jak obecnie. Było to około… 10 oraz 20 lat temu. Dynamika PKB spowalniała w tych okresach w okolice zera. Zobrazowałem to czerwoną linią:

Kryzys w 2020 roku: po raz pierwszy od wielu lat spada liczba pracujących w Polsce

Dla pełniejszego dopełnienia obecnej analizy warto, jeżeli ktoś jeszcze nie czytał, zapoznać się z ostatnią analizą: Skutki obniżenia wieku emerytalnego przez PiS. Wpływ na liczbę: pracujących, emerytów oraz bezrobotnych. List do akcjonariuszy lipiec 2019. Dzięki temu można zrozumieć dlaczego od jesieni 2017 roku, czyli po obniżenie wieku emerytalnego, wskaźnik bezrobocia wygląda jak wygląda. Dlaczego obecnie jest on zafałszowany: dlaczego powinien już zakręcać do góry jak w poprzednich cyklach. I jak w związku z tym będzie wyglądał w kolejnych latach. Ponadto analiza odpowiada co będzie działo się z liczbą pracujących co ma wpływ na dynamikę PKB Polski w kolejnych latach. Tutaj przypomnę tylko jeden fragment/wykres:

Skutki obniżenia wieku emerytalnego przez PiS: spada liczba pracujących

Jak widzimy powyżej liczba emerytów rośnie i będzie rosła. Najgorsze jest jednak to, że również zaczęła ostatnio spadać liczba pracujących. Skoro więcej osób idzie na emeryturę to mniej musi pracować.  A wiemy z case study Japonii (wrzuciłem w linkach dodatkowych), że dynamika rozwoju gospodarczego zależy wprost od liczby pracujących osób.

Poniżej najszersza miara jaką publikuje GUS dla liczby osób pracujących w Polsce:

Jak widzimy powyżej liczba osób pracujących spada od momentu obniżenia wieku emerytalnego. A przecież za nami bardzo dobry okres pod względem dynamiki PKB. I pomimo tego liczba osób pracujących spada. Strach pomyśleć co może się wydarzyć w momencie kryzysu gospodarczego na świecie.

Kryzys w 2020 roku: wchodzimy w okres około 5 lat słabszych na rynku pracy

Jak więc widzisz wygląda na to, że cykl dziesięcioletni jak najbardziej ponownie się zrealizuje. Przed nami mocne spowolnienie, które zapoczątkuje okres około 5 lat słabszych na rynku pracy i w polskiej gospodarce.

Warto tutaj zwrócić uwagę, że przez demografię, obecny przebieg cyklu będzie prawdopodobnie trochę inny. Niż te, które mieliśmy do tej pory. Kierunek znamy. Jednak przez demografię zachodzą trochę inne procesy niż w poprzednich cyklach. Będę jeszcze o tym pisał. Poniżej kilka spostrzeżeń w tym zakresie.

Kryzys w 2020 roku: co nam z tego wszystkiego wychodzi:

1. Z jednej strony, szczególnie po obniżeniu wieku emerytalnego, wskaźnik bezrobocia będzie utrzymywał się na niskich poziomach (wyjaśnienie oraz obliczenia w analizie o obniżeniu wieku emerytalnego).
2. Z drugiej liczba osób pracujących będzie spadała. Ze względu na obniżenie wieku emerytalnego oraz spowolnienie/kryzys w gospodarce światowej a głównie Europie. Takiej tendencji, czyli spadku liczby osób pracujących, nie widzieliśmy od około 20 lat. Jak zobaczysz na wykresie powyżej, ostatnio liczba osób pracujących w Polsce spadła w latach 1999 – 2004. Notowaliśmy wtedy przez wiele kwartałów bardzo słabą dynamikę PKB.
3. Jak będzie dokładnie przebiegał cykl dziesięcioletni do 2023 roku/czy będzie kryzys w 2020 roku oraz kolejnych, zależy głównie od tego jak dokładnie rozwinie się sytuacja na świecie. Wojna handlowa, Brexit, sytuacja w Chinach, spowolnienie w Niemczech. Do tego trendy sektorowe jak odchodzenie od paliw kopalnych/ekologia. To wszystko będzie wpływało na polską gospodarkę, rynek pracy oraz wskaźnik bezrobocia. I to wszystko trzeba na bieżąco analizować.
4. Być może w tym cyklu po raz pierwszy zobaczymy spadek dynamiki PKB w skali roku, czego nie było od upadku komunizmu bo zawsze gospodarka rosła/dynamika PKB była dodatnia. Z tym, że do takiego scenariusza potrzebny jest bardzo poważny kryzys globalny. Jeżeli go nie będzie, spowolnienie gospodarcze w Polsce przyjmie łagodniejszą formę.

Napisz w komentarzu co myślisz na temat obecnego cyklu dziesięcioletniego? Jak dokładnie może przebiegać? A może uważasz, że tym razem cykl dziesięcioletni jednak nie zrealizuje się? Ciekaw jestem Twojej opinii.

To jest wpis z serii edukacyjnej:
„Cykl dziesięcioletni w polskiej gospodarce i na rynku pracy”

1. Rok 2013:
   • Styczeń: Polską gospodarkę czeka kilka tłustych lat ? ? ? : Michał Stopka „Cykl dziesięcioletni”
   • Styczeń: Michał Stopka “Cykl dziesięcioletni”: Co to jest tak naprawdę PKB?
   • Styczeń: „Michał Stopka cykl dziesięcioletni”: przyczyny fundamentalne tłustych i chudych lat w polskiej gospodarce i bezrobociu
   • Październik: Nadchodzi rynek pracownika… Jak niskie bezrobocie w 2013 i 2014 r.?
2. Rok 2014 wrzesień: Bezrobocie w latach 2014-2018 spadnie do 5%! Cykl dziesięcioletni w gospodarce i na rynku pracy
3. Rok 2015:
   • Kwiecień: Wynagrodzenia aż +30% do 2018r.: czas na podwyżkę/zmianę pracy! Cykl dziesięcioletni na rynku pracy
   • Październik: Jednocyfrowe bezrobocie w Polsce :) Czekałem na ten wpis trzy lata! Cykl dziesięcioletni w gospodarce i na rynku pracy
4. Rok 2016 sierpień: Bezrobocie 2016 najniższe od upadku komunizmu :) Czekałem na ten wpis cztery lata (!) Cykl dziesięcioletni w gospodarce i na rynku pracy
5. Rok 2017 luty: Prawdziwy rynek pracownika :) Rok 2017/2018 będzie masakra! Obniżenie wieku emerytalnego + cykl dziesięcioletni na rynku pracy i w polskiej gospodarce
6. Rok 2018 październik: Rynek pracy w Polsce w 2019 roku. Szczyt cyklu dziesięcioletniego na rynku pracy. Czekałem na ten wpis 10 lat! List do akcjonariuszy październik 2018
7. Rok 2019 listopad: Kryzys w 2020 roku: za nami szczyt cyklu dziesięcioletniego na rynku pracy i w polskiej gospodarce. List do akcjonariuszy listopad 2019 <— jesteś tutaj