Analiza programów wyborczych

Po napisaniu ostatniego artykułu: Wybory 2015: analiza programów gospodarczych. Na kogo zagłosujesz? w mailach i na fanpage Michał Stopka Inwestor Profesjonalny pojawiły się prośby, abym już teraz pokazał jak wygląda analiza programów wyborczych.

Analiza programów wyborczych (szczegółowa) jest bez sensu?

Analiza poszczególnych programów gospodarczych to nie temat na jeden artykuł ale na serię co najmniej kilkunastu artykułów. Przecież one składają się z kilkudziesięciu bardzo ważnych tematów! A zrealizowanie tego czy tamtego postulatu może mieć ogromne przełożenie na gospodarkę, finanse publiczne i Nasze finanse osobiste.

Na każdy temat, tak jak pisałem w powyższym artykule, trzeba mieć solidną wiedzę. Innymi słowy zrobić bardzo szczegółową i przemyślaną analizę. Przecież widzicie ile już do tej pory powstało na mojej stronie różnych materiałów dotyczących giełdy, gospodarki czy demografii. I cały czas mówimy o kilku tematach tak naprawdę. Tematów które dopiero po serii artykułów są jako tako zgłębione.

Analiza programów wyborczych: zawartość programów

Jestem w stanie wykazać w każdym programie gospodarczym tych ośmiu komitetów wyborczych, że przynajmniej połowa programu to kompletne bzdury. Ci ludzie nie wiedzą o czym w ogóle mówią w wielu miejscach. Dotyczy to każdego z tych ośmiu komitetów wyborczych.

Tak wiem, pewnie nie spodoba się to tym którzy oddali głosy na Korwina czy Petru w Naszym głosowaniu. Ale niestety tak jest. Poziom wiedzy merytorycznej w wielu konkretnych punktach tych programów jest bardzo niski. Na przykład kluczowa jest wiedza jak działa gospodarka i nasze finanse publiczne. Dlaczego w ZUS są takie a nie inne składki, dlaczego mamy takie a nie inne podatki, czy dlaczego jest taka a nie inna składka zdrowotna. To wszystko ma swoje konkretne, sensowne uzasadnienie i powody. Bez poznania tych powodów proponowanie wielu rozwiązań w tych programach gospodarczych jest, delikatnie mówiąc „od czapy”. Smutne to ale dotyczy to każdego programu gospodarczego z tych ośmiu komitetów wyborczych.

Z powyższych dwóch punktów wynika bardzo ważna rzecz. Tak jak można chcieć wprowadzić populistyczny program gospodarczy/wyborczy, tak też omawianie programów bez solidnych analiz, też może być bardzo populistyczne i szkodliwe. Ale co najgorsze: przy ocenie programu po łebkach można wyrządzić ogromną krzywdę wyborcom. Punkty, które są w swojej istocie szkodliwe można ocenić na szybko jako dobre. A punkty sensowne jako złe.

Porównałbym to do wydawanych rekomendacji przez analityków sell side z biur maklerskich. Ocena programów po sloganach z programów wyborczych to to samo co rekomendacja z napisem „kupuj” lub „sprzedaj”. I podjęcie decyzji tylko na tej podstawie.

Bez solidnej wiedzy o inwestowaniu, o spółkach, biznesach w które chcemy zainwestować, poleganie tylko na samym wyrazie „kupuj” lub „sprzedaj” to totalny bezsens. I zazwyczaj kończy się tragicznie.

Analiza programów wyborczych: wnioski z powyższych

Podam Wam przykład co mam na myśli: „Obniżenie wieku emerytalnego: jaki to będzie miało skutek na gospodarkę i finanse publiczne?”. Bez solidnej analizy którą musiałbym Wam przedstawić w formie odpowiednio rozbudowanego, odrębnego artykułu (i przyjąć założenia dla kilku ważnych zmiennych), jedyne co dzisiaj można bez takiej analizy napisać w tym punkcie to: NIE WIADOMO. Na przykład kto z Was wie, że obecnie w roczniku osiągającym wiek emerytalny (powojenny wyż demograficzny) jest około 500 tys. osób. Ale, według danych ZUSu z ostatnich kilu lat, w skali roku na emeryturę przechodzi tylko… około 150 tys. osób (chodzi o osoby, które otrzymują po raz pierwszy świadczenie emerytalne).

Jest to zaledwie 30% rocznika. A gdzie brakujące 350 tys. osób? Dlaczego tak jest? Co z tego, ze jest wiek emerytalny taki czy inny, skoro w Polsce i tak mamy sporą liczbę osób na rentach czy wcześniejszych emeryturach. I tak naprawdę w przypadku części osób następuje tylko zmiana nazwy wydatku ZUSu z renty/wcześniejszego świadczenia przedemerytalnego na nazwę „emeryt”.

TE FATALNE WYKRESY DEMOGRAFICZNE Z TEGO WPISU: Potęga demografii cz.1: Jak bardzo zmieni się Polska w ciągu zaledwie 20 lat? tak naprawdę już w jakimś stopniu zadziałały w ostatnich kilkunastu latach. To też główny powód dlaczego mamy taki stan finansów publicznych jaki mamy. Dlaczego mamy taki a nie inny dług publiczny. I takie a nie inne składki ZUS. Dlaczego? Poniżej wrzuciłem wykres za kilkanaście lat gdzie pokazałem, że tak naprawdę liczba świadczeniobiorców z ZUS była dosyć stabilna w poprzednich latach. Przez długi czas zamieniano tylko rencistów na emerytów (jest to jeden ze slajdów z mojego szkolenia stacjonarnego, który pokazuję już od dwóch lat).

Analiza programów wyborczych: renty rodzinne + niezdolność do pracy + emerytury

Jak widzimy powyżej: liczba świadczeniobiorców zwiększyła się tylko w konsekwencji ustaw przyjętych przez PiS: o kilkaset tysięcy w latach 2006-2009. Co później zlikwidowała koalicja PO-PSL, jedna z niestety tylko kilku naprawdę ważnych i dobrych ustaw dla finansów publicznych wprowadzona przez tą koalicję.

No więc jak ocenić rzeczywisty wpływ obniżki wieku emerytalnego skoro nie dotyczy on 2/3 liczby roczników przechodzących na emeryturę w ZUS? Ale czy powyższy czynnik wszystko tłumaczy? Nie, bo mamy jeszcze przecież jakieś liczby z KRUSu, i osoby poza ZUSem czy KRUSem…

To tylko jeden element układanki o nazwie „Czy system emerytalny w Polsce zbankrutuje?”. A jest jeszcze kilka kluczowych czynników, które też trzeba wziąć pod uwagę analizując kwestię ZUS i obniżenia wieku emerytalnego…

Analiza programów wyborczych: podsumowanie

Kolejna sprawa, tak jak już pisałem, przed wyborami nie chce być też posądzany przez kogoś z Was o stronniczość. To są bardzo ważne tematy dla przyszłości Polski. Obecne emocje przedwyborcze źle służyłyby temu celowi.

Ponadto ja nie jestem od dawania Wam konkretnych odpowiedzi co macie myśleć o konkretnych kwestiach. To Wy macie wymieniać się poglądami i spostrzeżeniami na poszczególne kwestie. W artykule powyżej, w komentarzach już toczy się bardzo ciekawa dyskusja. I o to chodzi. Ja nie jestem alfą i omegą. I co chyba kluczowe: ja sam wiele nie zdziałam. W Polsce są dziesiątki milionów osób. Większość z nich i tak pewnie nigdy o mnie nie usłyszy. Dlatego tak ważne jest aby każdy z Was miał solidną wiedzę na ważne tematy, aby każdy z Was o tym myślał. Analizował. I podawał to dalej.

Zresztą jak możemy rozmawiać o programach wyborczych, jeżeli nie będziemy ich znali? Parę dni przed wyborami to najlepszy okres aby się z nimi zapoznać. Poprzedni artykuł to zadanie domowe dla każdego z Nas. Znajomość programów wyborczych to bardzo ważny początek do dyskusji i zdobycia solidnej wiedzy. To tak jak w przypadku spółki znajomość biznesu jakim zajmuje się spółka. Zanim zdecydujemy się kupić daną spółkę, wycenić jaka jest jej wartość wewnętrzna, wypada dowiedzieć się dokładnie na czym polega dany biznes. Programy wyborcze to właśnie taka podstawa: poznanie biznesu jakim jest… program gospodarczy.

To tyle tytułem uzupełnienia do poprzedniego artykułu. Mam nadzieję, że nie zanudziłem :)

Na zakończenie jeszcze raz gorąco zachęcam, jeżeli ktoś jeszcze nie czytał, do zapoznania się z ostatnim wpisem: Wybory 2015: analiza programów gospodarczych. Na kogo zagłosujesz?